* Hỏi: Tôi có người em vừa bị bắt về tội buôn bán công cụ hỗ trợ (CCHT) là đèn pin chích điện, khoảng trên 100 cái. Đây là lần đầu tiên phạm tội và em tôi cũng chưa có tiền án tiền sự, chưa bị xử phạt hành chính hoặc bị kết án về tội danh này? Vậy tội của em tôi sẽ bị xử lý như thế nào?
Huỳnh Tấn Văn (TP Tuy Hòa)
* Trả lời:
Theo quy định tại Điều 233 Bộ luật Hình sự về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí thô sơ hoặc CCHT được quy định, cụ thể như sau:
1. Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí thô sơ hoặc CCHT, đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:
a) Có tổ chức;
b) Vật phạm pháp có số lượng lớn;
c) Vận chuyển, mua bán qua biên giới;
d) Gây hậu quả nghiêm trọng;
đ) Tái phạm nguy hiểm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 1 năm đến 5 năm
+ Về cấu thành tội phạm theo quy định:
- Từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự (TNHS) với tội này.
- Người phạm tội thực hiện hành vi mua bán trái phép CCHT nhưng trước chưa bị xử phạt hành chính về hành vi thuộc điều khoản này hoặc chưa bị kết án về tội này hoặc đã bị kết án về tội này nhưng đã được xóa án tích thì có thể không bị truy cứu TNHS mà chỉ bị xử phạt hành chính nhưng với số lượng nhỏ.
- Trong thực tế còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố để định danh tội, như hậu quả để lại và nhiều yếu tố khác. Qua thông tin bạn cung cấp, em bạn phải chịu TNHS theo khoản 2 của điều này. Việc em bạn chưa từng bị xử phạt hành chính hay chưa từng bị kết án về tội danh này có thể được giảm án.
+ Về số lượng:
Bạn có thể tham khảo Thông tư liên ngành 01/TTLN ngày 7/1/1995 của TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã hướng dẫn áp dụng Điều 95, Điều 96 Bộ luật Hình sự năm 1985 để xác định vật phạm pháp có số lượng lớn.
Trong khi chưa có hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền thì có thể coi số lượng vật phạm pháp trên mức bị truy cứu TNHS theo khoản 1 của điều luật này là số lượng lớn để truy cứu TNHS người phạm tội theo khoản 2 của điều luật.
Ví dụ: chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt từ 16 dao găm, kiếm, giáo, mác, đinh ba, đại đao, mã tấu, quả đấm bằng kim loại hoặc chất cứng, cung, nỏ, côn các loại và các loại khác do Bộ Công an quy định trở lên thì bị truy cứu TNHS theo khoản 2 Điều 233 Bộ luật Hình sự.
Do vậy, trrong trường hợp của em bạn với số lượng lên đến 100 hoàn toàn có thể bị quy là số lượng lớn.
+ Mua bán qua biên giới:
Căn cứ vào nội dung bạn trình bày thì trong trường hợp này, em bạn có thể sẽ bị xử lý với hành vi buôn bán qua biên giới. Bởi vì em bạn là người đặt mua hàng qua mạng, em bạn là người trực tiếp thực hiện và xác nhận giao dịch, cam kết và thỏa thuận.
Em bạn có thể phạm vào tội được quy định tại khoản 2, Điều 233 Bộ luật Hình sự sửa đổi bổ sung năm 2009, khung hình phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Mức án là bao nhiêu thì còn phụ thuộc vào các tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của vụ án và phán quyết của tòa án.
LS NGUYỄN HƯƠNG QUÊ
(Văn phòng Luật sư Phúc Luật)
